xartis saronikou
Δράσεις

Οι μεταβολές της ακτογραμμής στο Σαρωνικό ως δείκτης κλιματικής αλλαγής

Δράση 5η , Πραγματοποιήθηκε την ημέρα Τρίτη 05/12/2023 στη Β Τάξη

 

Λόγω του πλήθους των νησιών της η Ελλάδα κατέχει την 11η θέση στην παγκόσμια κατάταξη των χωρών με την μεγαλύτερη ακτογραμμή. Το γεγονός αυτό καθιστά τις παράκτιες περιοχές της χώρας μας ιδιαίτερα ευάλωτες σε πλημμυρικά φαινόμενα, που μπορούν να προκληθούν από την επίκλυση της θάλασσας. Η αναπαράσταση της παλαιογεωγραφίας παράκτιων περιβαλλόντων μπορεί να βοηθήσει σημαντικά την ανθρωπότητα να προετοιμαστεί για τις αρνητικές επιπτώσεις της ανόδου της θαλάσσια στάθμης.

Η σημερινή δράση είχε ως σκοπό οι μαθητές να ταξιδέψουν νοερά στο προϊστορικό μας παρελθόν και να ανακαλύψουν τον γεωμορφολογικό αντίκτυπο της προέλασης της θάλασσας επί της χέρσου λόγω τήξης των πολικών παγετώνων. Για τις ανάγκες της δράσης χρησιμοποιήθηκε εκπαιδευτικό υλικό από την ιστοσελίδα «Δευκαλίωνας: Εκπαίδευση για τις πλημμύρες» και συγκεκριμένα από τη δραστηριότητα «Πλημμύρες – Ταξίδι στον χώρο και τον χρόνο». Στο ταξίδι αυτό οι μαθητές χωρίστηκαν σε δύο ομάδες κάθε μια εκ των οποίων είχε διαφορετική αποστολή. Η πρώτη ομάδα μελέτησε έναν παλαιογεωγραφικό χάρτη που απεικόνιζε την ευρύτερη περιοχή του σημερινού Σαρωνικού Κόλπου στην παλαιολιθική εποχή (πριν από 18.000 έτη). Η δεύτερη ομάδα μελέτησε τον παλαιογεωγραφικό χάρτη της ίδιας περιοχής όπως αυτή είχε διαμορφωθεί στα τέλη της παλαιολιθικής με αρχές της μεσολιθικής εποχής (πριν από 12.000-10.000 έτη). Στη συνέχεια, η κάθε ομάδα απάντησε σε ορισμένα κρίσιμα ερωτήματα όπως τα ακόλουθα:

  • Πως μπορούσε κάποιος να πάει από τη Σαλαμίνα στην ηπειρωτική Ελλάδα;
  • Πως μπορούσε κάποιος να πάει από τη Σαλαμίνα στην Αίγινα;
  • Πόσες και ποιες λίμνες υπήρχαν στην περιοχή του σημερινού Σαρωνικού κόλπου;
  • Πως επηρέασε τη ζωή των προϊστορικών ανθρώπων η άνοδος της θαλάσσιας στάθμης;
  • Ποια ήταν η συμβολή της επίκλυσης της θάλασσας στη ναυσιπλοΐα;

Έπειτα, οι ομάδες «επέστρεψαν» στο σήμερα μεταφέροντας τις εντυπώσεις τους από την συναρπαστική περιήγησή τους στον Σαρωνικό κατά τη μετάβαση από την τελευταία παγετώδη στην τωρινή μεσοπαγετώδη περίοδο. Οι ομάδες συζήτησαν στην ολομέλεια τις δυσμενείς επιπτώσεις της ανθρωπογενώς προκαλούμενης αλλαγής του κλίματος στο εξαιρετικά ευαίσθητο παράκτιο περιβάλλον και πρότειναν τρόπους αντιμετώπισης των επιπτώσεων αυτών.

Στο γεωπεριβαλλοντικό παιχνίδι μας δεν υπήρξαν νικητές και ηττημένοι. Όλοι προσπάθησαν, συνεισέφεραν, μοιράστηκαν και, στο τέλος, όλοι νίκησαν! Άλλωστε, η φιλοπεριβαλλοντική παιδεία είναι κάτι που οφείλουμε σε μια γενιά που μοιραία έχει κληθεί να σηκώσει στους ώμους της το μεγαλύτερο μέρος από το δυσβάσταχτο φορτίο της κλιματικής κρίσης.

 

Δρ. Αργύριος Καψιώτης (Εκπαιδευτικός ΠΕ04.05)

 

Ο χάρτης της εικόνας προέρχεται από την εξής βιβλιογραφική πηγή: Μαριολάκος, Η. & Θεοχάρης, ∆. (2001). Μετατοπίσεις των ακτογραμμών στο Σαρωνικό κατά τα τελευταία 18.000 χρόνια και η Κυχρεία παλαιολίμνη. ∆.Ε.Γ.Ε. xxxiv/1, 405-413.